Vaak wordt er een toegankelijkheidsonderzoek ingepland rond het moment dat een website of app live gaat. Dit is te laat. Op deze manier worden je gebruikers met toegankelijkheidsproblemen geconfronteerd die je in veel gevallen had kunnen voorkomen. Daarnaast kan deze manier relatief veel kosten met zich mee brengen, omdat de gevonden issues moeten worden aangepast wanneer de website al in gebruik is. Tijdens de ontwerp- of ontwikkelfase zijn aanpassingen vaak eenvoudiger door te voeren. Daarom is het goed om op verschillende momenten in het proces toegankelijkheidsadvies in te winnen.
Is toegankelijkheid een nieuw onderwerp binnen de organisatie? Dan is het nuttig om eerst een introductieworkshop te doen, zodat medewerkers beter begrijpen waarom toegankelijkheid belangrijk is en wie er allemaal baat bij hebben.
Stap 1: Advies in de voorbereidingsfase
Nog voordat er een conceptontwerp ligt van de nieuwe website of app, is het goed om na te denken over de consequenties die keuzes kunnen hebben voor de toegankelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan het aanbieden van een chatfunctie, integratie met socal media of het embedden van content van derden. Kan dit op een manier die voldoet aan de richtlijnen? En zo niet, is een toegankelijk alternatief mogelijk en wenselijk?
Ook kunnen er vragen zijn rondom het wel of niet inkopen van een plugin zoals een voorleesfunctie. Of de vraag of een aanbieder van een cookie-plugin wel aan de richtlijnen voldoet. En hoe weet je zeker of een designer of een bouwer kan leveren wat ze belooft als het gaat om toegankelijkheid? Bij al deze vragen kan ik je helpen.
Stap 2: Advies bij het ontwerp
In de ontwerpfase komen doorgaans meerdere versies en opties voorbij. Dit is een goed moment om keuzes rondom gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid mee te wegen, zodat een mooie geïntegreeerde oplossing kan worden gekozen. Dit kan gaan om bijvoorbeeld kleurgebruik, typografie en het gebruik van beelden of animatie. Ook is de wijze waarop interactieve onderdelen worden opgezet erg belangrijk voor mensen met een beperking. Hier worden vaak aspecten vergeten in het design, wat later in het proces zorgt voor probemen.
Toegankelijk ontwerpen betekent niet dat allerlei zaken ‘niet mogen’, het gaat er om dat je verschillende doelgroepen bedient en niemand uitsluit. De ene bezoeker prefereert tekst, de ander juist beeld. De één wil liever donkere kleuren, de ander lichte kleuren. Het gaat erom dat iedereen op z’n eigen manier jouw website of app kan gebruiken.
Ik kan een designcheck doen, aanwijzingen geven waar mogelijke problemen zitten en aangeven wat voor alternatieven mogelijk zijn.
Stap 3: Testen in de ontwikkelfase
Bij de vertaling van het design in code kunnen er nog veel dingen mis gaan, ook als het ontwerp in principe toegankelijk is opgezet. Het is niet verstandig dit pas te gaan testen wanneer een site of onderdeel is opgeleverd. Beter is om tijdens het ontwikkelen regelmatig -automatisch en handmatig- te testen op de richtlijnen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan aan het eind van elke sprint (tussenoplevering van een onderdeel). Hiermee blijft het goed behapbaar: geen lange lijst van issues na een totaalonderzoek achteraf, maar enkele kleinere issues per onderdeel. Op deze manier leren ontwikkaars ook om toegankelijkheid standaard mee te nemen, het wordt meer een automatisme en kost daardoor steeds minder extra tijd.
Ik kan adviseren hoe je als team zelf kan testen tijdens het ontwikkelen, of kan zelf testen voor jullie uitvoeren in de ontwikkelomgeving.
Stap 4: Ondersteuning bij contentproductie
Niet alle toegankelijkheidsissues kunnen worden opgelost in de techniek. Duidelijke koppen en beschrijvingen bij afbeeldingen zijn bijvoorbeeld de verantwoordelijkheid van de redactie. En wat te denken van goede ondertiteling bij video’s, of correct opgemaakte PDF’s?
Vaak is het een gedeelde taak van bouwer, vormgever en redacteur. Een datatabel bijvoorbeeld moet correct zijn ingevuld (redacteur), maar ook goed te bedienen zijn op kleinere schermen of wanneer je bent ingezoomd (bouwer). Wie schakel je waarvoor in?
Weet je als (eind)redacteur niet goed hoe bepaalde zaken aan te pakken? Ik kan hiervoor een workshop op maat verzorgen met uitleg en tips voor de content op jouw website.
Stap 5: Na oplevering
De website staat live! En nu?
Er komen ongetwijfeld technische updates na verloop van tijd. Zorg dat ook deze getest worden op toegankelijkheid voor ze live worden gezet. Of dat je in ieder geval de problemen in beeld hebt en kunt aangeven wanneer deze opgelost gaan worden.
Er komt meer content bij. Hoe test je als redactie of dit nog wel toegankelijk is? Hoe kunnen gebruikers feedback geven?
Voor overheidsorganisaties: is de toegankelijkheidsverklaring in het register goed ingevuld? Wanneer en hoe moet je deze opnieuw bijwerken?
(Voor bedrijven wordt in 2022 een nieuwe Europese richtlijn van kracht, zie deze pagina over wetgeving.)
Bij al deze stappen kan ik ondersteuning bieden. Neem voor meer informatie contact met me op.